Nederlander in Brazilië (26): Juli 2006 (V). Snufjes Historie in Salvador de Bahia

Nederlander in Brazilië (26)

JUL 2006 (V): Het Historisch Centrum van Salvador (BA)

(Click here for the English version)
. 

---

Ervaringen van een Nederlander in Belo Horizonte,  van maand tot maand.
Juli 2006, deel 5: Snufjes historie in Salvador de Bahia: Mercado Modelo en Pelourinho. 

Nabij de Lacerda Lift is het Palácio Rio Branco

Pelourinho

Het verblijf in Salvador bleef niet beperkt tot strandbezoeken. We bezochten ook de boeiende binnenstad van Salvador, het Pelourinho. Het hart van Pelourinho wordt gevormd door een enorm parkplein met eromheen diverse historische gebouwen en kerken. Niet één kerk, maar wel drie. Helaas konden niet alle kerken vrij bezocht worden, maar waar mogelijk, vergaapten we aan de historie en de rijkdom van het kerkinterieur. Op een avond volgden we een kerkmis in de kerk Nossa Senhora dos Pretos, een kerk die met (ex-)slavenhanden werd gebouwd. De kerk was afgeladen vol, we stonden buiten de kerkpoort. Tijdens deze mis gaf de pastoor  zijn zegen en werden manden met broodjes rondgedeeld. Het was de bedoeling dat je het brood in stukken verdeelt aan je buren. Salvador staat bekend om een markant bouwwerk, de stadslift van Lacerda. Met deze lift kan je een hoogteverschil van zestig meter in korte tijd en zonder inspanning overbruggen. Een dergelijke lift staat in het Portugese Lissabon. Aan de voet van deze lift bevindt zich de Mercado Modelo. Daar kan de toerist goed terecht voor lokale producten, van houtsnijwerk tot leren schoenen, van geborduurde theedoeken tot originele muziekinstrumenten. Als toerist kwam ik hier ogen tekort. Even indrukwekkend was de lugubere ruimte onder deze stadsmarkt. Deze in gedimd lucht gehulde ruimte fungeerde enkele eeuwen geleden als de ‘opslagplaats’ voor gearriveerde slaven. Onder zeer erbarmelijke omstandigheden verbleven deze arme drommels in deze vochtige kelders, waar in die tijd het getijwater binnenstroomde en ratten hun onderkomen hadden. Je hebt hier weinig fantasie nodig om hiervan een levendige voorstelling te maken.

De Lacerda Lift gezien vanaf
Mercado Modelo

Mercado Modelo gezien vanaf Pelourinho

Terreno do Jesus, Pelourinho

Een van de kerken

De slavenkelder onder Mercado Modelo

Het forteiland op de route naar het eiland Itaparica

De schoenenmarkt

© Adriano Antoine Robbesom 2011, 2017
.

Nederlandse Toerist in Brazilië: (20) Marechal Deodoro, Alagoas

Nederlandse Toerist in Brazilië (20)
Marechal Deodoro (AL)

---

Bezoek van een Nederlander aan Brazilië.
Bezoek aan het historisch stadje Marechal Deodoro. Voormalig hoofdstad van Alagoas en genoemd ter ere van de eerste Braziliaanse president.

Marechal Deodoro

Het historisch stadje Marechal Deodoro ligt op minder dan dertig kilometer van Maceió en is eenvoudig met een lijnbus te bereiken. De bus volgt de snelweg naar het zuiden tot een rotonde, waar links de weg naar het bekende strand ‘Praia do Francês’ ligt, en rechts de weg naar Marechal Deodoro leidt. Het stadje wordt voor het eerst beschreven in het jaar 1522, toen een expeditie van Cristovão Jackes deze locatie aandeed. Het gebied werd toen bevolkt door Caeté-indianen. In 1535 deed een andere expeditie, die van Duarte Coelho, deze plaats aan. Maar het duurde tot 1591 toen de eerste betalingen werden geregistreerd. In 1611 werd het plaatsje bekend als Vila da Madalena (Sumaúma). Daarna werd de naam veranderd in Santa Maria Madalena da Lagoa do Sul, en werd in 1706 een adminstratieve eenheid opgezet. Later werd de naam veranderd in Alagoas en werd het de hoofdstad van de provincie Alagoas. In 1663 werd het stadje overigens geplunderd door Hollanders. Een groot deel van de bevolking werd gemarteld en ongeveer honderd huizen werden platgebrand. Deze Hollanders moesten nog in Brazilië zijn gebleven, aangezien de Nederlandse dominantie van dit gebied in 1654 werd beëindigd. In 1823 kreeg Alagoas stadsrechten, maar verloor in 1839 haar status als hoofdstad aan Maceió. Honderd jaar later kreeg het stadje haar huidige naam, vernoemd naar haar beroemde plaatsgenoot en uitroeper van de republiek Brazilië, Marechal Deodoro de Fonseca.

Toerisme

Marechal Deodoro is sinds 2006 Braziliaans Cultureel Erfgoed, aangezien in deze plaats de eerste Braziliaanse president werd geboren. De stad telt tegenwoordig 45.000 inwoners, een aanzienlijk deel werkt of studeert in Maceió. De levensstandaard in deze stad is relatief laag, een klein deel van de inkomsten komt voor uit toerisme en artesanato (handwerk). Het toerisme in Marechal Deodoro staat nog op een laag niveau, er zijn weinig voorzieningen voor geïnteresseerden in de historie en cultuur van de stad. Het secretariaat van Toerisme is klein van formaat en heeft helaas (nog) weinig te bieden aan de toeristen. Hoogtepunten van Marechal Deodoro zijn de historische kerken en het geboortehuis van Marechal Deodoro de Fonseca. De hongerige toerist zal terug moeten naar Maceió of naar Praia do Francês moeten rijden, om daar het middagmaal te nuttigen. Want in Marechal Deodoro zijn er geen restaurants die in de behoefte van de toeristen kan voorzien. Derhalve is het beter het bezichtigen van deze stad te combineren met een bezoek aan het naburige Praia do Francês.

Kerken

In Marechal Deodoro zijn de kerken de hoogtepunten van de historische architectuur.
Op de foto hierboven staan twee kerken, beide in restauratie en derhalve niet toegankelijk voor bezichtiging. Links staat de Igreja de Santa Maria Madalena. De bouw van deze kerk werd in 1684 begonnen en pas in 1793 voltooid. De kerk is in de barokstijl gebouwd en heeft een tijdlang als een militair hoofdkwartier gediend. Rechts is de Igreja en Convento de São Francisco, in veel websites over Marechal Deodoro abusievelijk aangeduid als Igreja da Nossa Senhora do Rosário. De website van de gemeente vermeldt dat de bouw van deze kerk werd gestart in 1635 en – na enkele onderbrekingen – in 1735 afgerond. De datum 1635 markeert ook de start van de bouw van de eerste onderkomens voor vluchtelingengolf vanuit Pernambuco ten tijde van de Hollandse overheersing.
De foto hieronder vertoont de Igreja Matriz da Nossa Senhora da Conceição. Het is niet bekend wanneer de bouw van deze barokkerk werd gestart, maar geschriften meldden dat  deze kerk in 1654 reeds bestond. De kerk werd in 1783 in de huidige stijl afgebouwd, nadat deze tijdens de aanval van Hollanders in brand was gestoken. De later verbouwingen voegden rococo-elementen toe aan het kerkgebouw. In deze kerk werd Marechal Deodoro gedoopt.

Klein

Marechal Deodoro is een rustig plaatsje met slechts enkele interessante bezienswaardigheden. Deze bezienswaardigheden zijn in korte tijd te bezichtigen. Maar toch kan de toerist de sfeer inademen van het alledaagse leven in een kleine Alagoaanse stad. De kleinschaligheid, kleine scholen, kleine supermarkten die ons aan buurtsupers doen denken. Kleine winkels, vaak eenmanszaken of gerund door een familie. Geen hoogbouw of appartementencomplexen, maar klein aandoende huizen met een kleine voortuin. Geen extreem beveiligde hekken als in de grote steden, maar slechts een eenvoudig hek. De mensen lijken meer buiten en op straat te leven dan ze binnenshuis zijn. Je ziet vaak groepjes mensen met elkaar keuvelen, iedereen lijkt elkaar te kennen, als je ze elkaar uitbundig ziet groeten. Marechal is een kleine wereld op zich, en toch heel dichtbij de bijna-miljoenenstad Maceió, een stad met enorme contrasten.

Hoe je stoelen effectief kan vervoeren…

Het had veel geregend in die dagen.

In blauw de gemeentegrens van Marechal Deodoro

© Adriano Antoine Robbesom 2009, 2017
. 

Nederlandse Toerist in Brazilië: (07) São João del Rei (MG)

---

Bezoek van een Nederlander aan Brazilië.
Bezoek aan de historische stad São João del Rei in deelstaat Minas Gerais.

Net Nederland: Fietsen aan een brugheling
geketend

Rustdag

Maandag werd ingepland als een rustdag. Die middag gingen we naar het reisbureau om de reis van zaterdag te bevestigen. De rest van de maandag werd besteed in het centrum van Belo Horizonte. Voor dinsdag had ik een tweedaagse reis gepland, naar twee van de zeven bekendste historische steden in Minas Gerais: São João del Rei en Tiradentes. Deze twee steden liggen op minder dan twintig kilometer van elkaar. Het grotere São João del Rei is minder op de toeristen gericht dan Tiradentes. In Tiradentes kan de toerist terecht bij tal van pousadas (goedkope hotels) en bij tal van souvenirwinkels die handgemaakte producten uit de regio aanbieden.

Sfeerbeeld onderweg: winterdroogte in Minas Gerais

Pousada

We namen de bus om elf uur, aangezien we net de bus van half negen hadden gemist. De route is dezelfde als die naar Congonhas, en in die plaats werd ook even gestopt. Na deze stop werd nog eens 110 km afgelegd. De rodoviária (busstation) bevindt zich op ruim tien minuten loopafstand van het historisch centrum. Voor we dit centrum zouden bezoeken, regelden we eerst onze overnachting, in een pousada vlakbij het station. Voor een prijs van 50 reais (20 euro) per persoon. Vervolgens aten we in een buffetrestaurant aan de overzijde van het busstation.

Beeld van São João del Rei

Riviertje

Het was reeds drie uur toen we het historisch centrum van São João del Rei bereikten. Het is allerminst lastig te zien waarheen te gaan, want de kerktorens in barokstijl lonken naar je. Deze kerken staan verspreid over het centrum. Door het centrum loopt een riviertje, die zo te zien recentelijk is gekanaliseerd. Nu tijdens het droge seizoen heeft het niet meer dan het formaat van een kabbelend beekje, maar het is goed voor te stellen dat in de regenachtige zomertijd een heuse rivier doorheen stroomt.  Dit riviertje stroomt uit in de grotere Rio das Mortes (Rivier der Doden) die 278 km lang is. Deze rivier vormt overigens een natuurlijke grens tussen São João del Rei en Tiradentes.


Het stadstheater, Teatro Municipal

Soldaat

We bezochten eerst de Capela da Nossa Senhora das Dores. Je kan dit gebouw geen kapel noemen, het heeft  het formaat van een doorsnee kerk. Vervolgens liepen we langs het de met zuilen versierde Teatro Municipal (Stadstheater) en staken we het riviertje over om vervolgens naar Hotel Brasil te gaan. Daar was een stadsplattegrond verkrijgbaar. Een vriendelijke soldaat die de wacht hield bij het Museum van het Braziliaans Expeditieleger had ons hierover geïnformeerd. Met deze map in de hand werd het voor ons veel eenvoudiger een gerichte route te lopen langs de historische gebouwen en kerken.

Een van de historische gebouwen

Kerken

Het werd een intensieve wandeltocht langs de vele monumenten. We hopten van kerk naar kerk, bewonderden de pracht en praal van de barok versieringen in deze kerken. We zien nu deze versieringen als antiek, verweerd en verouderd, maar we stellen ons nauwelijks voor hoe het zou zijn geweest in die tijd toen het net gereed was. Toen moesten de kerkgangers zich letterlijk vergaapt hebben aan al het goud en glitter, en wellicht waren ze niet tijdens de les tijdens de kerkmissen. Het lijkt inderdaad alsof de kerken tegenover elkaar aan het opbieden waren die de mooiste was en dus de meeste zieltjes kon winnen.
We bezochten achtereenvolgens de Capela de Santo Antônio, Igreja da Nossa Senhora do Rosário, Matriz da Nossa Senhora do Pilar, Igreja da Nossa Senhora do Carmo. En nog hadden we niet alle kerken gezien, die bewaarden we tot de volgende ochtend.


Nossa Senhora do Pilar

Neves

Het historisch centrum is goed bewaard en bezit vele grote, historische huizen van de vroegere notabelen van de stad. Een van de huidige bezienswaardige huizen is de Solar dos Neves. Hierin woonde de familie van de eerste gekozen president na de dictatuur, Tancredo Neves, die overleed kort voordat hij zou worden geïnstalleerd. Een kleinzoon van hem, Aécio Neves is de huidige gouverneur van deelstaat Minas Gerais en zou zich mogelijk kandidaat kunnen stellen voor het Braziliaans presidentschap. De verkiezingen zijn over ruim een jaar. De zon was al ondergegaan toen we nogmaals aan de andere zijde van het riviertje rondliepen. We gingen naar de Igreja de São Francisco, die sfeervol was verlicht. Ernaast bevond zich de campus van de federale universiteit van de stad, de UFSJ (Universidade Federal de São João del Rei).


Hotel Brasil in avondlicht

Hamburgerfrieten

Het was ruim na acht uur toen we terugliepen naar de pousada. Onderweg bestelden we een hamburger, bij een tot snackkraam opgebouwde caravan. Tot onze verbazing werd een schep versgebakken frieten aan het hamburgerbroodje toegevoegd. Zelfs voor mij was dit de eerste maal een dergelijke hamburgervariant te zien. Ik moet derhalve toegeven dat ik normaliter de hamburgers extreem links laat liggen. Ik geef de voorkeur aan een knapperig broodje met slechts een likje boter of margarine en verse koffie in de avond. We voelden ons wat vermoeid van de indrukken van deze intensieve duik in de historie van São João del Rei. De volgende dag wachtten ons het restant van deze stad in de ochtend en een bezoek aan zusterstad Tiradentes in de middag.

Igreja São Francisco de Assis sfeervol
verlicht

© Adriano Antoine Robbesom 2009, 2017
.